Çevre bilincinin arttığı günümüzde, çöp geri dönüşüm tesisleri hem sürdürülebilir kalkınma hem de ekonomik kazanç açısından büyük önem taşımaktadır. Bu alana yatırım yapmak isteyen girişimciler için ise en çok merak edilen konu çöp geri dönüşüm tesisi maliyeti olmaktadır. 2025 yılı itibarıyla bu tesislerin kurulumu, kullanılan ekipmana, kapasiteye ve iş gücü planlamasına bağlı olarak farklılık göstermektedir. Bu yazımızda çöp geri dönüşüm tesisi kurulumuna dair tüm maliyet kalemlerini ve yatırım sürecini detaylıca ele alacağız.
Çöp Geri Dönüşüm Tesisi Kurulumu Ne Kadar Tutar?
Çöp geri dönüşüm tesisi maliyeti, tesisin büyüklüğüne ve işlenecek atık türüne göre değişkenlik gösterir. Plastik, kağıt, metal ya da organik atıklar gibi kategorilere göre farklı makineler ve ekipmanlar gereklidir. Ortalama bir tesisin kurulumu için gereken maliyet 3 milyon TL ile 15 milyon TL arasında değişebilmektedir. Ayrıca arsa, bina yapımı, işçilik ve izin süreçleri gibi yan kalemler de toplam maliyeti ciddi oranda etkiler.
Kurulum Maliyetini Belirleyen Faktörler
Kurulum sürecinde dikkate alınması gereken birçok temel etken bulunur.
Tesisin Kapasitesi
Günde kaç ton atığın işleneceği, tesisin kapasitesini belirler ve bu kapasiteye göre maliyet artar ya da azalır.
Ekipman ve Teknoloji
Yerli üretim ekipmanlar uygun maliyet sunarken, ithal makineler daha verimli ancak daha pahalıdır.
Arsa ve İnşaat Giderleri
Tesisin kurulacağı bölge, arsa maliyeti ve inşaat giderleri üzerinde doğrudan etkilidir. Sanayi bölgelerinde bu giderler daha düşük olabilir.
Lisans ve Ruhsat Süreçleri
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, geri dönüşüm tesisleri için çeşitli lisanslar talep etmektedir. Bu lisanslar hem zaman hem de para gerektirir.
2025 Yılına Ait Ortalama Gider Dağılımı
Aşağıda 2025 yılı için ortalama bir çöp geri dönüşüm tesisine ait kurulum maliyetleri yer almaktadır. Rakamlar yaklaşık değerler olup bölgeye ve projeye göre değişiklik gösterebilir.
| Gider Kalemi | Yaklaşık Maliyet (TL) |
|---|---|
| Arsa ve İnşaat | 1.200.000 – 4.500.000 |
| Makine ve Ekipman | 2.000.000 – 8.000.000 |
| Ruhsat ve Lisans | 250.000 – 750.000 |
| Elektrik, Su, Altyapı | 300.000 – 1.000.000 |
| Personel ve Eğitim | 200.000 – 600.000 |
| Diğer Giderler | 150.000 – 500.000 |
| Toplam Maliyet | 4.100.000 – 15.350.000 |
Hangi Tür Atıklar Daha Karlıdır?
Geri dönüşümde kar oranı, toplanan atığın türüne göre değişmektedir.
Plastik Geri Dönüşüm
Yüksek hammadde talebi ve ihracat imkanı nedeniyle plastik, en karlı atık türleri arasında yer alır.
Kağıt ve Karton
Düşük işleme maliyetine karşın birim karı daha düşüktür. Ancak yüksek hacimle iş yapıldığında ciddi kazanç sağlar.
Metal ve Hurda
Hurda demir, alüminyum gibi metallerin geri dönüşümü yüksek enerji gerektirir ama birim kazancı da yüksektir.
Devlet Teşvikleri ve Vergisel Avantajlar
Türkiye’de çevre yatırımlarına devlet tarafından çeşitli destekler sunulmaktadır.
Hibe ve Destek Programları
KOSGEB, TÜBİTAK ve Çevre Bakanlığı tarafından geri dönüşüm projelerine hibe, faizsiz kredi gibi destekler verilir.
Vergi Muafiyetleri
Belirli şartları sağlayan tesisler, kurumlar vergisi, KDV ve gümrük vergilerinden muaf tutulabilir. Bu da toplam çöp geri dönüşüm tesisi maliyeti üzerinde ciddi bir avantaj sağlar.
İşletme Aşamasında Aylık Maliyetler
Tesis kurulduktan sonra da düzenli giderler söz konusudur.
Personel Maaşları
Orta büyüklükteki bir tesis için 10-15 personelin istihdamı gereklidir ve ortalama aylık maaş gideri 200.000 TL civarındadır.
Enerji ve Bakım
Makine bakımı ve elektrik-su kullanımı gibi giderler aylık 80.000 – 150.000 TL aralığındadır.
Lojistik ve Nakliye
Toplama, ayrıştırma ve ürün teslimi süreçlerinde nakliye maliyetleri oluşur. Bu gider ortalama 50.000 TL civarındadır.
Karlılık Süresi ve Geri Dönüş
Çöp geri dönüşüm tesislerinde yatırımın geri dönüş süresi genellikle 3 ila 5 yıl arasında değişmektedir.
Yıllık Net Kar Beklentisi
İyi organize edilmiş bir tesiste, yıllık ortalama 2-4 milyon TL net kar elde etmek mümkündür. Bu durum geri dönüşüm tesisinin uzun vadede yüksek kazanç potansiyeline sahip olduğunu gösterir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda çöp geri dönüşüm tesisi maliyeti ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Geri dönüşüm tesisi kurmak için lisans gerekli mi?
Evet, geri dönüşüm faaliyeti yapabilmek için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan lisans alınması zorunludur. Lisanssız faaliyetler ağır cezalarla karşılaşabilir.
Tesisin kurulumu için en uygun yer neresidir?
Sanayi bölgeleri ve belediyeler tarafından belirlenmiş katı atık işleme alanları tesis kurulumuna en uygun yerlerdir. Bu bölgelerde altyapı hazır olduğundan maliyet daha düşük olur.
Çöp geri dönüşüm tesisi ne kadar sürede kurulur?
Projenin kapsamına göre değişmekle birlikte ortalama bir tesis 4 ila 8 ay içerisinde kurulup faaliyete geçirilebilir.
Her çöp türü geri dönüştürülebilir mi?
Hayır, her çöp türü geri dönüşüme uygun değildir. Özellikle tıbbi atıklar, tehlikeli kimyasallar ve bazı karışık evsel atıklar özel işlem gerektirir.
Geri dönüşüm makineleri yerli mi olmalı yoksa ithal mi?
Yerli makineler daha uygun maliyetlidir ancak bazı ithal makineler verimlilik açısından avantaj sağlayabilir. Bütçeye ve amaca göre tercih yapılmalıdır.
Geri dönüşüm tesisi devlet desteklerinden nasıl faydalanır?
KOSGEB ve TÜBİTAK gibi kuruluşların web sitelerinden destek çağrıları takip edilerek başvuru yapılabilir. Ayrıca danışmanlık firmalarından destek alınabilir.
Hangi atık türü en fazla kazanç sağlar?
Plastik ve metal atıklar, yüksek talep ve ihracat potansiyeli nedeniyle en karlı atık türleri arasında yer almaktadır.
Tesisin günlük kapasitesi nasıl belirlenir?
Kapasite, günlük toplanacak atık miktarına ve işlenebilirlik durumuna göre belirlenir. Ayrıca makinelerin hızı da kapasiteye etki eder.
